Visie

De aankomende veranderingen in het Hof van Holland zullen van grote invloed zijn op de toekomst van het Fort Beneden Lent. Wij vinden dat mensen uit de wijk en recreanten de kans moeten krijgen om kennis te maken met deze unieke plek. Bij een nog te realiseren wijk zijn historische gebouwen en publieke ontmoetingsplaatsen van onschatbare waarde. De natuur die schuilgaat binnen het waterslot is uitzonderlijk en mag daarbij niet verloren gaan.

Bewoners van het Hof van Holland en recreanten moeten de mogelijkheid krijgen om van dit verborgen rustoord te kunnen genieten. In tegenstelling tot commerciële HORECA gaan wij in op een duurzaam sociaal programma. Met het uitgangspunt dat de unieke sfeer en natuurwaarden behouden blijven, wordt een culturele invulling en een open uitstraling gerealiseerd. Bezoekers kunnen desgewenst van koffie, thee, soep en een drankje bediend worden. Biologische producten uit eigen tuin en directe omgeving worden aangeboden.

Een stadstuin als ontmoetingsplek, met aandacht voor groen en divers kleinschalig cultureel aanbod

Monumentaal erfgoed

Het fort is een Rijksmonument.

Karakteristieke eigenschappen mogen niet verloren gaan bij herontwikkeling van het fort, zoals …

  • het bomvrije logiesgebouw met uniek metselwerk en bouwkundig ontwerp;
  • de vanuit cultuurhistorisch oogpunt strategische eenzijdige ingang tot het fort;
  • de beleving van deze bijzondere plek binnen de redoute.

Consolidatie en restauratie

Bomvrij logiesgebouw / bunker

De hoogste prioriteit ligt bij het waterdicht maken van het dak en het verminderen van de luchtvochtigheid. Na renovatie kan de bunker gebruikt worden voor activiteiten en werkplekken. Zonnepanelen op het dak kunnen voldoende stroom leveren om zelfvoorzienend te zijn.

Toegangsbrug

De toegangsbrug naar het fort is in 2017 vervangen. Verder is het fort een autoloze plek. Geen auto’s over de brug en geen grote parkeergelegenheden op locatie.

Redoute / veldschans / vestingswal

Er mag geen nieuwe doorgang in de veldschans worden gemaakt. De toegankelijkheid en het open karakter van het fort moeten worden gerealiseerd door een aantrekkelijk programma en gastvrije sfeer. Een extra doorgang zal het unieke karakter van het oord aantasten.

Officierswoning

Vier aaneengesloten appartementen vormen een duurzame woongemeenschap. De bewoners zijn betrokken bij Stichting Fort Beneden Lent en voorzien onder meer in het onderhoud van het cultuurhistorisch erfgoed, de (moes)tuin en informatieve ondersteuning.

Groenbeheer en natuurontwikkeling

Het fort is gelegen aan de Ecologische Hoofdstructuur en Natura 2000 Rijntakken. Het rustieke karakter beidt ruimte voor unieke flora en fauna. De redoute en gracht zijn een belangrijke broedplaats voor (zeldzame) vogels, waaronder de gierzwaluw, een reigerkolonie en vleermuizen. Zij kiezen voor het fort vanwege de rust en de begroeiing die hen extra bescherming biedt. Om ook in de toekomst – als het fort wordt omgeven door stedelijke bebouwing – de natuurwaarden van het fort te behouden, zijn er twee randvoorwaarden noodzakelijk:

  1. De oeverbegroeiing van de fortgracht moet zoveel mogelijk in stand worden gehouden, of mogelijk worden uitgebreid met extra vegetatie.
  2. Omwille het behoud van rust binnen het fort worden geen extra verbindingspaden naar buiten het complex aangelegd.

Resultaten bureaonderzoek flora & fauna

In opdracht van Stichting Fort Beneden Lent is een bureauonderzoek uitgevoerd naar beschermde flora en fauna op en rondom het Fort Beneden Lent. Uit de landelijke en provinciale verspreidingsinformatie en uit atlassen (5 x 5 kilometerhok) blijkt dat in of nabij het plangebied in het verleden diverse beschermde soorten zijn waargenomen. Dit betreft onderstaande zwaarder beschermde (Tabel 2 en 3 Flora- en faunawet) soorten:

  • Vogels, categorie 1-4 (telmee.nl)

Boomvalk, buizerd, gierzwaluw, grote gele kwikstaart, havik, huismus, kerkuil, ooievaar, ransuil, roek, slechtvalk, sperwer, steenuil en wespendief.

Kerkuil in bomvrij logiesgebouw te Fort Beneden Lent (24-10-2016)
  • Zoogdieren (telmee.nl)

Eekhoorn, steenmarter, bever, franjestaart, gewone dwergvleermuis, gewone grootoorvleermuis, laatvlieger, rosse vleermuis en watervleermuis.

  • Reptielen (telmee.nl)

Levendbarende hagedis en zandhagedis.

  • Amfibieën (telmee.nl)

Vuursalamander, alpenwatersalamander, kamsalamander, rugstreeppad en poelkikker.

  • Vissen (telmee.nl)

Kleine modderkruiper, bittervoorn en houting.

  • Vlinders, Libellen en overige soortgroepen (telmee.nl)

Geen waarnemingen van vlinders, libellen en overige soortgroepen bekend.

  • Flora (telmee.nl)

Gele helmbloem, gulden sleutelbloem, klein glaskruid, lange ereprijs, maretak, prachtklokje, rapunzelklokje, ruigklokje, schubvaren, steenanjer, steenbreekvaren, stengelomvattend havikskruid, tongvaren, veldsalie, wilde marjolein en zwartsteel.

Het voorkomen van wettelijk beschermde soorten in het uurhok of kilometerhok betekent niet dat deze soorten zich in (de omgeving van) het plangebied bevinden. Het plangebied omvat slechts een deel van het kilometerhok en daarmee ook een beperkt aantal verschillende biotopen en habitatten.

Vleermuis in bomvrij logiesgebouw te Fort Beneden Lent (29-03-2016)

Door Stichting Fort Beneden Lent zijn vleermuizen waargenomen in het bomvrij logiesgebouw. Het is daarom zeer aannemelijk dat er vaste rust- en verblijfplaatsen van vleermuizen aanwezig zijn in het fort en bijbehorende bebouwing. Daarnaast zijn er nog de huismus en gierzwaluw die hun (jaarrond beschermd) nest in gebouwen hebben. Er zijn verschillende bewoonde nesten van gierzwaluwen aanwezig in de hoeken tussen plafond en muren binnen het bomvrij logiesgebouw. Andere zwaar beschermde soorten die hier realistisch gezien voor zouden kunnen komen zijn de amfibieën. Deze vallen, net als de vleermuizen, onder Tabel 3 van de Flora- en faunawet (met uitzondering van de alpenwatersalamander). De bestemming van het gebied zal dus als mede- of zelfs als hoofdfunctie natuur moeten behouden.

Op zeer korte afstand is Natura 2000 gelegen. In het beheerplan van het gebied ‘Rijntakken’ kan gekeken worden wat de doelen zijn van dit gebied. Dit zijn bijvoorbeeld aantallen beschermde vogels. Hier heb ik nu geen tijd voor. Maar als je met het fort kan bijdragen aan bijvoorbeeld nestlocaties of foerageergebied voor deze soorten dan is dat een plus voor je project. Verder draagt de ligging van het Natura 2000-gebied op korte afstand bij aan het tegenwerken van andere projecten. Geen project mag negatieve invloed hebben op de gestelde Natura 2000-doelen. Zo mag een project niet zo maar leiden tot een toename van geluidsverstoring. Ook zal het project niet zomaar mogen leiden tot meer uitstoot van stikstof (als gevolg van meer verkeer o.i.d.).

Natura2000 gebied (rood) in directe omgeving van Fort Beneden Lent (geel)

Omdat vleermuizen behoren tot de kernwaarden van het natuurtype kan er misschien gezorgd worden dat bijv een bunkerruimte gesloten blijft en enkel toegankelijk zou zijn voor vleermuizen. Vleermuizen overwinteren in grotten, bunkers en forten e.d. Overwinterplaatsen zijn zeldzaam en zeer beschermd.

Herinrichting en recreatie

Het Fort Beneden Lent biedt mensen de mogelijkheid om te genieten. Door te laten zien waar verse producten uit eigen tuin vandaan komen midden in hun wijk. Extra aantrekkelijk voor mensen met jonge kinderen en ouderen, die niet ver van huis hoeven om toch in een natuurlijke omgeving te zijn. Kinderen worden aangespoord vieze handen te maken, eventueel met educatief programma te helpen waar mogelijk. Voor schoollessen is samenwerking gezocht met het Citadel College en toekomstige basisscholen van Hof van Holland. Naar voorbeeld van Struin in de Ooijpolder.

  1. Soepcafé, met biologische ingrediënten uit eigen tuin en omgeving.
  2. Koffie en thee voor wandelaars en dagjesmensen
  3. Culturele inhoud en terugkerende kleinschalige evenementen zoals exposities, openlucht filmvertoning en theater, pizza avond, stadstuinconcert, kindertimmerdag, zomerterras, …
  4. Realiseren van …
    • werkplaatsen in de bunker (kleine ruimtes): band repetitieruimte(s), dedeelkelder.nl,
    • moestuinen voor lokaal publiek aan zuidzijde van gracht en/of op oever rondom de gracht.
  5. Multifunctionele ruimte (grote ruimte) voor organiseren van workshops en activiteiten door en voor iedereen.